ጃፓን ድንበሯን ሙሉ ለሙሉ ብትከፍትም ቢሮክራሲውና የኢሚግሬሽን ፖሊሲ አሁንም እንደተከረቸመ ነው

 

 

ከወሰንሰገድ መርሻ (ጮራ ዘአራዳ)

 

 

 

 

 ያለፈው አመት እ.ኤ.አ. ኦክቶበር 11፣ 2022 ጃፓን ድንበሯን ለግል ቱሪዝምና ለማንኛውም ቪዛ አመልካች  በነጻ በሯን ከፍታለች።(ይህ ግን እኔን አይመለከትም።ምክንያቱም  ኢትዮጵያ ያለው የቪዛ ኮንስለር ሙሰኛ ስለሆነና በወቅቱ የተጠየኩትን 120 ሺህ ብር አሁን ደግሞ  ወደ 250 ሺህ ከፍ ብሏል ለመክፈል ፍቃደኛ ስላልሆንኩኝ ነው።ለዚህም ከሦስት ሰው በላይ ምስክርና በዚሁ ጉዳይ የተደረጉ የስልክ ልውውጦች ማስረጃ የሚፈልግ ወገን ካለ  ከቴሌ በተጨማሪ ማግኘት ይቻላል

 

በሯን ስትከፍት ደግሞ  በመላው አለም ዋና የመነጋገሪያ ዜና ሆኖ በርካቶች የውጭ ሀገር ዜጎች ወደ ጃፓን እየገቡ ነው ።   መንግስት በሩን ሲከፍት በቀን 50,000 የውጭ ሀገር ሰዎችን ለማስገባት ነበር።አሁን ቁጥሩ እስከ 100,000  እንዲደርስ ለማድረግ በስፋት የሀገሪቱ መንግሥት እየሰራ ነው ።  በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ጊዜ ውስጥ በሙሉ ማለት ይቻላል ሲሰራ የነበረው  ለውጭ ዜጎች የድንበር የመዝጋቱ ሁኔታ  በተለይም ወደ ጃፓን ለመግባት በቱሪስት ቪዛ መግባት አስቸጋሪና እንቅፋት ከሆኑ ነገሮች ውስጥ አንዱ እንዲወገድ  መደረጉ  በዓለም ዘንድ  ጃፓንን አድናቆት እንዲሰጣት አድርጓል።

 

 

 በጠቅላይ ሚኒስትር ኪሺዳ ፉሚዮ የሚመራው ይህ የድንበር ቁጥጥር ፖሊሲ  ካለፈው አመት ከመጋቢት ወር ጀምሮ ደረጃ በደረጃ ተግባራዊ የተደረገው የድንበር ቁጥጥር ፖሊሲ እንዲወገድ በማድረግ ጃፓን የውጭ ሀገር ሰራተኞች ጭምር ወደ ሀገሪቱ እንዲገቡ አስችሏታል።  ወረርሽኙ ከመከሰቱ በፊት የሟቹ የአቤ ሺንዞ አስተዳደር በጃፓን የውጭ ዜጎች በብዛት መግባትን ተንተርሶ ከፍተኛ ቁጥር እንዲደረግ አድርጎ ነበር።  ከ2012 እስከ 2019 የውጪ  ሀገር ሰዎች ቁጥር በፊት ከነበረው በ900,000 ገደማ  አድጎ አሁን ወደ 3 .8. ሚሊዮን ደርሷል ።  ሟቹ አቤ በጃፓን የኢሚግሬሽን ቁጥጥር ፖሊሲ ላይ በርካታ ማሻሻያዎችን ተግባራዊ አድርገዋል። በተግባር ላይ የተመሰረተ 

 

 

የውጭ ዜጎችን የሚቆጣጠር እቅድ ተግባራዊ በማድረግ ፕሮፌሽናል የሆኑና ችሎታ ያላቸው የውጭ ባለሙያዎችን  ወደ ጃፓን ለሥራ  ለመሳብ እንዲሁም እ.ኤ.አ. በ2019 የሁለት አዲስ የነዋሪነት ደረጃዎችን፣ Specified Skilled Worker (SSW) ወይም  ለዝቅተኛና መካከለኛ  ችሎታና ሙያ ያላቸው ሥራተኞች ቢገቡም  በ14 ኢንዱስትሪዎች ውስጥ ግን እነዚህ የሰለጠኑ ሠራተኞች በሀገሪቱ ውስጥ ባለው የጉልበት ሠራተኞች እጥረት  ሳቢያ ይሠቃዩ  ነበር።

 

 

ወረርሽኙ ፣በተለይም በዓለም ላይ በመስፋፋቱ ካሉት አንዳንድ ጥብቅ የድንበር ቁጥጥርዎች ምክንያት ወደ ሁለት ዓመታት የሚጠጋው የጃፓን የድንበር የመዝጋት ሁኔታ፣እየተስፋፋ የመጣውን የኮሮና ወረርሽኝን ማቆም አልቻለም።በተለይም የውጭ የሰው ኃይል ወደ  ጃፓን እንዳይገቡ ማስቆም በሀገሪቱ ውስጥ የሚኖሩ የውጭ ዜጎችን የኑሮ ሁኔታ ችግር ውስጥ ከመክተቱም ባሻገር ሀገሪቷ እንዴት አዳዲስ ጥያቄዎችን መመልከት እንደሚኖርባትም ጥያቄ ውስጥ እንዲገባ አድርጎታል ።  እ.ኤ.አ. በጥር 2020 ከ400,000 በላይ ሕጋዊ የመግቢያ ቪዛ ያላቸው የውጭ ሀገር ዜጎች ወደ አገሪቱ ለመግባት እየጠበቁ ነበር።  ብዙዎቹ የጃፓን የውጭ አገር ነዋሪ የሆኑ ድንበሮች እንደገና ይከፈታሉ ብለው በመጠባበቅ ከቤተሰቦቻቸው ጭምር እርቀው ሕይወታቸውን ለሁለት ዓመታት ያህል እንደምንም ብለው ባላቸው ገንዘብ ብቻ ማቆየታቸው እራሱ በውጭ ተወላጆች በሆኑ በቤተሰቦቻቸው ጭምር በአእምሮና በጤንነታቸው ላይ ጭምር ጫና  መፍጠሩም  አልቀረም።

 

 ይህ በእንዲህ እንዳለ በጃፓን ይኖሩ የነበሩት የውጭ አገር ሰዎች በሚኖሩበት ሀገር ጃፓን አዳዲስ ፈተናዎችም  አጋጥሟቸው ነበር።  እንደ የህዝብ ጤና መድህን አብዛኞቹ ስለሌላቸው  በወረርሽኙ ምክንያት ለክትባትና ለመሳሰሉት  ነገሮች የሚያወጡት ወጭዎች ኑሯቸውን አቃውሷል። የቋንቋ መሰናክሎች ከዛም አልፎ  የቪዛ ሁኔታን ወደ መሰረዝ የሚያመራውን የሥራ መጥፋት ተንተርሶ በአስተናጋጁ  ማህበረሰብ ውስጥ ካሉ ተወላጆች ጋር ሲነፃፀሩ በዓለም ዙሪያካሉ  ስደተኞች የጃፓን ሁኔታ  ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅት አስከፊ እንደነበርና  የውጭ ሀገር ሰዎች ከፍተኛ ችግሮች አጋጥሟቸው  እንደነበር ታውቋል።  በተጨማሪም፣ ጃፓን በተለይ የውጭ ዜጎችን ኢላማ ያደረገ ፖሊሲ አውጥታለች።ለምሳሌ የመጀመርያው ዳግም  ወረርሽኙ የመግባት እገዳ ተንተርሶ ከጃፓን ውጭ የነበሩ የረዥም ጊዜ ነዋሪዎች እንኳን ወደ ቤተሰቦቻቸው  ጃፓን እንዳይመለሱና እንዳይሰሩ የሚከለክል  እገዳዎችን ጥላ ነበር ።

 

በተጨማሪም የውጭ ዜጎች የቫይረሱ ተሸካሚዎች ከሆኑ በውጭ ዜጎች ላይ የመገለልና ከዛም አልፎ  አሉታዊ  ፖለቲካ እንዲፈጠር አድርጓል።  ይህ አዝማሚያ የተቀሰቀሰው የኢንፌክሽን ስታቲስቲክስን በተሳሳተ መንገድ በማንበብ የውጭ ዜጎች ከጠቅላላው የኮሮና ቫይረስ ኢንፌክሽኖች ግማሹን እንደያዙ በማድረግ በተለይም  በጃፓን ሚዲያዎች ስለ ውጭ ሀገር ተወላጆች ኢንፌክሽኖች በተመለከተ የሚሰጥ የተሳሳቱ  ዝርዝር ዘገባዎችን  በማስተላለፍ ነበር ።  በጣም  አሳፋሪ በሆነ መልኩ፣ በአካባቢው የሚገኝ የጤና ጣቢያ ኢንፌክሽኑን ለመከላከል ነዋሪዎችን “ከውጭ  አገር ሰዎች ጋር እንዳይመገቡ” ጭምር አስጠንቅቆ  ነበር።

 

 

 በዚህ ምክንያት በፖለቲካው መስክ ከውጪ ዜጎች ጋር የሚደረገው ክርክርም እንዲቀየር አድርጎታል።  በአቤ የስልጣን ዓመታት የውጭ ሀገር የሰው ኃይል መስፋፋት ብዙውን ጊዜ እንደ ኢኮኖሚያዊ አስፈላጊነት የተቀረጸ ነበር።  ወረርሽኙ በተከሰተበት ጊዜ  ትኩረቱ የውጭ ዜጎችን ወደ ውጭ በማስወጣት  ላይ የተቀየረ ነበር። 

 

 

 

 

ለጊዜው ከ COVID-19 ጋር የተዛመዱ የድንበር እርምጃዎች አካል ቢሆንም።  እ.ኤ.አ. በጥር 2021 የወቅቱ ጠቅላይ ሚኒስትር ሱጋ ዮሺሂዴ በድንበር ላይ ባሳዩት የላላ አቀራረብ ከሁለቱም ገዥው ፓርቲና ከተቃዋሚ ህግ አውጭዎች ተቃውሞ  ገጥሟቸው  ነበር።   ኪሺዳ ባለፈው  አመት ኦክቶበር ላይ ስራቸውን ከጀመሩ በኋላ ከመጀመሪያዎቹ ዋና ዋና ተግባራት አንዱ የOmicron ልዩነት በሀገሬው ነዋሪ ህዝብ ላይ እየመጣ በመሆኑ ይህን ለማስወገድ በአዲስ የውጭ  ሀገር ነዋሪዎች ላይ ሙሉ ለሙሉ የነበረውን የማስገባት እገዳን መመለስ ነው።

 

 

 በህብረተሰብና በፖለቲካዊ ደረጃ ፣ ጃፓን በድንበሮቿ ውስጥ የውጭ ዜጎች መኖራቸውን በተመለከተ በቅርቡ ያወጣችው መግለጫ በጣም ተጠራጣሪ መሆኗን አሳይታለች።  አሁን ጃፓን የድንበር ቁጥጥር ፖሊሲዋን በማንሳት ሙሉ ለሙሉ መደበኛ አድርጋለች ።በ 2003 በሺዎች የሚቆጠሩ አዳዲስ የውጭ ሀገር ሰራተኞችን ለመቀበል የተዘጋጀች ይመስላል።

 

በአቤ አስተዳደር ንቁ የፖሊሲ ተሳታፊ የነበሩ  እንኳን, የውጭ ዜጎችን በኢኮኖሚያዊ ሁኔታዎች ውስጥ በማዳከም ከመፍጠር የመነጨ  ስለሚመስል በመንግስት የፖሊሲ አቀራረብ ላይ ተቃርኖ ነበራቸው።  እ.ኤ.አ. በ 2018 ፣ የኤስኤስኤስ ሁኔታን ማስተዋወቅን በተከላከለበት ብሔራዊ የአመጋገብ ክፍለ ጊዜ ፣ ​​አቤ “ከባድ የጉልበት እጥረትን ለመዋጋት […]  ” በማለት እንሰራለን በማለት ተናግረው  ነበር።  ይህ የጃፓንን ዋና አካሄድ አጽንዖት ይሰጣል፡ ብዙ የውጭ ዜጎች ወደ ጃፓን እንዲመጡና እንዲሰሩ መንገዶች ቢከፈቱም እነዚህን የውጭ አገር ሰራተኞችን የረጅም  ጊዜ የህብረተሰብ አባል እንዲሆኑ ለመቀበልና ለማካተት የተደረገ ጥረት ግን እስካሁን ድረስ የለም ።  በዚሁ ሁኔታ ፣ አቤ ይህን ስሜት በእጥፍ ለመጨመር ጥረው  ነበር፣ “መንግስት የኢሚግሬሽን ፖሊሲ ለማላላት  እያሰበ አይደለም” በማለት የፖሊሲ አውጪውን የረጅም ጊዜ ጅምሮ  ደግመውት  ነበር።

 

ይህ መሠረታዊ አቋም በአቤ ፖሊሲዎች ውስጥ ተንጸባርቋል።  ከላይ በተገለጸው የጃፓን የኢሚግሬሽን ቁጥጥር ፖሊሲ ላይ ያደረጋቸው ለውጦች ቢኖሩም፣ የውጭው የሰው ኃይል ዕድገት ጉልህ የሆነ መቶኛ በትርፍ ሰዓት ሥራ ላይ የተሰማሩ ዓለም አቀፍ ተማሪዎችና በጣም አወዛጋቢ በሆነው የቴክኒክ ኢንተርናሽናል ማሰልጠኛ ፕሮግራም (TITP) ተሳታፊዎች በሀገሪቱ ውስጥ መጨመር እየታየ በመሆኑ ሌላ ፍራቻ መንግስትን አሳድሮበታል።  የኮሮና ወረርሽኙ ይህንን አዝማሚያ ያየ አይመስልም።  በጃንዋሪ 2022 ወደ ጃፓን ለመግባት ይጠባበቁ ከነበሩት መካከል 400,000 የውጭ ዜጎች መካከል 153,000 ያህሉ አለማቀፍ ተማሪዎች ሲሆኑ 129,000 ያህሉ የቴክኒክ ተለማማጆች ነበሩ።  በሌላ በኩል፣ የሀገሪቱ መንግሥት ፖሊሲውን ለማሻሻል  ቀርፋፋ እንደሆነ ያሳያል።  እነዚያ ፕሮግራሞች ከ2012  እስከ 2019  በአጠቃላይ 31,451 ከፍተኛ ችሎታ ያላቸው የውጭ ባለሙያዎችና 87,471 የቴክኒክ ተማሪ ሰራተኞች ወይም የኤስኤስቢ ደረጃ ያዢዎች ብቻ ተቀባይነት አግኝተዋል።

 

 ስልታዊ የሰራተኛ ፍላጎቶችን ለመሙላት በስራ ላይ ባሉ ተማሪዎችና ቴክኒካል ተለማማጆች ላይ መተማመን ለቀጣሪዎች ወጪ ቆጣቢ የአጭር ጊዜ መፍትሄ ማራኪ ሊሆን ይችላል። ነገርግን ለጃፓን ወደፊት የሚሄድ ዘላቂ የፖሊሲ አቅጣጫን አያመጣም ማለት ይቻላል።  ይህ የሆነበት ምክንያት ቀጣሪዎች ወደፊት በሚመጣው የንግድ ሥራ ተወዳዳሪነት ላይ መሠረታዊ ለውጥ እንዲያደርጉ አያበረታታም። የእነዚህ ስርዓቶች ተዘዋዋሪ ባህሪ በጃፓን ውስጥ የስራ ልምድ እና የቋንቋ ችሎታ ያለው የውጭ የሰው ኃይል ክምችት መመስረትን ይከለክላል።

 

 መንግሥት ስለ ውጭ አገር ሠራተኞች መዋቅራዊ ፍላጎት ትክክል አመለካከት የለውም።  የጃፓን የስነ ሕዝብ አወቃቀር ቀውስና ያስከተለው የሰው ሃይል እጥረት በጥሩ ሁኔታ የተመዘገበ ሲሆን በቅርቡ የጃይካ JICA  ዘገባ እንደሚያመለክተው ''ሀገሪቱ አሁን ያለውን የኤኮኖሚ ውጤት ለማስቀጠል የውጪ ኃይሏን ከአራት እጥፍ በላይ ወደ 6.74 ሚሊዮን ማሳደግ ይኖርባታል '' ሲል ገልጾ ነበር።

 

ይሁን እንጂ ወረርሽኙ በፖለቲካው ክፍልም ሆነ በአጠቃላይ የህብረተሰብ ክፍል የተያዙትን የጥላቻ ዝንባሌዎችን ወደ ብርሃን በማምጣቱ የሀገሪቱን መደበኛ የስደተኞች ፖሊሲ በአገር አቀፍ ደረጃ አለመከተል የሚለውን መርህ ማቆየት ውጤቱን የተበላሻ ሊያደርገው ይችላል።  ይህ ደግሞ ስለ ጃፓን ጎብኚዎች ፍላጎትና ማራኪነት እንደ ቱሪስት መድረሻ አገር ለማድረግ የታሰበውን ሁኔታ ጥያቄዎችን እንዲያስነሳ ሊያደርገው ይችላል። ምክንያቱም የውጭ አገር ነዋሪዎች ያጋጠሟቸው የትግል ውጣ ውረዶችና ታሪኮች በፍልሰት አውታር አዲስ መጤዎች ላይ ይደርሳል የሚል እምነት ሊያሳድር ይችላል።በተጨማሪም እንደ ቬትናም ባሉ ወደ ጃፓን ሀገር የመጀመሪያ ደረጃ ላኪ አገሮች ጠንካራ የኢኮኖሚ ዕድገት ወደፊት ለሚመጣው የውጭ ጉልበት አቅርቦት ማነቆዎች ሊሆን ይችላል።  የጃፓን ደመወዝ ካደጉት ሀገራት ጋር ሲነፃፀር በጣም ዝቅተኛው ነው።ደካማው የን ደግሞ  የሚከፈላቸውን የውጭ ዜጎችን የገቢ አቅም የበለጠ ያጨናንቃል።

 

 

ወረርሽኙ በተስፋፋበት ወቅትና እስከ አሁን ድረስ ባለው ሁኔታ፣ ከአቤ ጀምሮ በሁለተኛው አስተዳደር ጊዜ የተገነባውን የኢሚግሬሽን ማሻሻያ ለመቅረፍ ያለው የፖለቲካ ፍላጎት በጣም የጠፋ ይመስላል።  ሟቹ አቤ ማሻሻያ የኢሚግሬሽኑን ደንብ  ለማሻሻል መሐንዲስ ቢሆንም፣ አዲሱ ጠቅላይ ሚኒስትር ይህንን የተገብሩታል ወይ የሚለው ሁኔታ እስካሁን መልስ አላገኘም ።  ሀገሪቱ በሲሪላንካ ነዋሪ  የተከሰተውን ድንገተኛ ሞት አስተናግዳ ባለችበት ወቅት እንኳን በጥገኝነት ጠያቂዎች ላይ ጭራሽ ህግን ለማጥበቅና አዳዲስ ጠንከር ያሉ ህጎችን ለማውጣትና ለማጽደቅ ሞክሯል (ይሁንና በአዲሱ ጠቅላይ ሚኒስር ብልሀት የተሞላበት አመለካከት በመጨረሻ ላይ ሊሳካ አልቻለም)።

 

 

 የሱጋ ምትክ  ኪሺዳ የጠቅላይ ሚኒስትርነትን ቦታ ከተረከቡ በኋላ ብዙም ሳይቆይ፣ መንግስት  ወረርሽኙን ወደ ጎን በመተው የድንበር ምርክፈቱን ሁኔታ ወደ SSW(ii) ደረጃ አሳድጓል። ይህም ያልተገደበ ቆይታና ቤተሰብ መገናኘትን ያስችላል። ነገር ግን ይህ ዘገባ እስከተጠናቀረበት ጊዜ ድረስ ዛሬም ድረስ ከቤተሰቦቻቸው ጋር ያልተገናኙ  በርካቶች ናቸው።በቅርቡ ኪሺዳ የጃፓንን ፖሊሲዎች ለማሻሻል ፍላጎት እንዳላቸው ገልጸዋል። ከፍተኛ ችሎታ ያላቸው የውጭ ባለሙያዎችን ለመሳብ ከእነዚህ ዕቅዶች መካከል በውጭ አገር ተማሪዎች ላይ ያነጣጠሩ እርምጃዎችን ጨምሮ ለማሻሻል ዕቅድ አላቸው። ሆኖም፣ የጊዜ ገደብን በተመለከተና በሁለቱም ሊደረጉ ስለሚችሉ ማሻሻያዎች ላይ ዝርዝር መረጃ  በመስጠቱ በኩል በአሁኑ ወቅት በጣም አናሳ ነው። ይህም  አመለካከትና አስተሳሰብ መሠረታዊ ለውጥ ብቻ አይደለም ሊባል ይችላል።

  

 

ስለዚህ ጃፓን መስቀለኛ መንገድ ላይ ነች።  የውጭ ሰራተኞች ፍላጎት እየጨመረ ባለበት ወቅት ።እነሱን ለማማለል ችሎታው ላይ አዳዲስ ጥርጣሬዎች ሲገጥሙ ለውጥ የሚያስፈልገው ይመስላል።  በተመሳሳይ ጊዜ ይህንን ለውጥ ለማድረግ በፖለቲካ ደረጃ ትንሽ ፍላጎት አልታየም።በተለይም የመንግስት ዋና የፖሊሲ አቅጣጫን በተመለከተ.  ጃፓን በ2000ዎቹ መጀመሪያ ላይ አዲስ የውህደትና የዜግነት ፖሊሲዎችን ስትዘረጋ ጀርመን እንዳደረገችው  በድንገት ራሷን “የስደት ሀገር” መሆኗን አታውጅም  ነበር።ለዛሬ በዚሁ ይብቃኝ ።